Εάν χρησιμοποιείτε Excel με κάποια κανονικότητα, είναι πιθανό να έχετε καταφύγει ποτέ Διαλύτης, το πρόσθετο στο πρόγραμμα υπολογιστικών φύλλων του Microsoft Office με το οποίο μπορούμε να κάνουμε υπολογισμούς για να επιτύχουμε αποτελέσματα με διαφορετικό και πολύ πιο εκλεπτυσμένο τρόπο. Σε αυτήν την ανάρτηση θα δούμε ακριβώς σε τι χρησιμεύει και πώς λειτουργεί.
Solver, που στα ισπανικά σημαίνει "λύτης" είναι το όνομα που χρησιμοποιείται στο πεδίο υπολογιστή για να αναφέρεται στα εργαλεία ή τα όργανα που περιλαμβάνονται σε ένα πρόγραμμα του οποίου ο κύριος σκοπός είναι να λύσει ένα μαθηματικό πρόβλημα.
Επομένως, το Excel Solver είναι ένα εργαλείο υπολογισμού που μπορεί να είναι ιδιαίτερα πρακτικό σε ορισμένες περιπτώσεις, ένας πολύ πολύτιμος πόρος κατά την οργάνωση εργασιών στον τομέα της εφοδιαστικής ή των συστημάτων παραγωγής. Η κύρια χρησιμότητα του είναι να προσδιορίζει τη μέγιστη ή την ελάχιστη τιμή ενός κελιού αλλάζοντας τις τιμές άλλων κελιών, βρίσκοντας βελτιστοποιημένους στόχους για γραμμικά και μη γραμμικά μοντέλα. Θα το εξηγήσουμε πιο αναλυτικά παρακάτω:
Μεταβλητά κύτταρα και κύτταρα στόχοι
Για να κατανοήσουμε πώς λειτουργεί το Solver και πώς μπορεί να μας φανεί χρήσιμο, είναι απαραίτητο να εξηγήσουμε πρώτα δύο βασικές έννοιες: μεταβλητά κελιά και κελιά-στόχοι.*
Η βάση του τρόπου λειτουργίας του Solver βρίσκεται στο μεταβλητά κελιά, που ονομάζονται επίσης κελιά μεταβλητής απόφασης. Αυτά τα κελιά χρησιμοποιούνται για τον υπολογισμό τύπων στους οποίους κύτταρα-στόχοι, γνωστό και ως «περιορισμός». Αυτό που κάνει το Solver είναι να προσαρμόζει τις τιμές των μεταβλητών κελιών έτσι ώστε να συμμορφώνονται με τα όρια που ορίζονται από τα κελιά περιορισμού, λαμβάνοντας έτσι το επιθυμητό αποτέλεσμα στο κελί-στόχο.
(*) Η ονομασία που χρησιμοποιήθηκε στις εκδόσεις του Solver πριν από το Excel 2007 ήταν διαφορετική: τα μεταβλητά κελιά ονομάζονταν "μεταβλητά κελιά" ή "προσαρμόσιμα κελιά", ενώ το κελί-στόχος ονομαζόταν "κελί-στόχος".
Πώς να χρησιμοποιήσετε το Solver: ένα παράδειγμα εφαρμογής
Όλα αυτά μπορεί να ακούγονται λίγο περίπλοκα, ωστόσο, γίνεται καλύτερα κατανοητό με ένα παράδειγμα. Αυτό θα μας βοηθήσει να δούμε πόσο χρήσιμο μπορεί να είναι αυτό το πρόσθετο του Excel:
Φανταζόμαστε ότι μια κατασκευαστική εταιρεία έχει ένα φύλλο Excel με τρεις στήλες, καθεμία από τις οποίες αντιστοιχεί σε ένα από τα προϊόντα που κατασκευάζει: Α, Β και Γ.
Για να φτιάξετε καθένα από αυτά χρειάζεστε μια ορισμένη ποσότητα από τρεις διαφορετικούς τύπους πρώτων υλών, που φαίνονται στις σειρές X, Y και Z. Ας πούμε ότι για να παραχθεί μια μονάδα A χρειάζεστε μια μονάδα υλικού X, δύο από Y και τρεις από Ζ. Για την παραγωγή Β και Γ χρειάζονται άλλοι συνδυασμοί ποσοτήτων και πρώτων υλών.
Προσθέτουμε μια νέα στήλη (ας την ονομάσουμε D) που αναφέρει τη μέγιστη διαθέσιμη ποσότητα καθενός από αυτά τα προϊόντα. Βάζουμε επίσης μια νέα σειρά, παρακάτω, στην οποία αναλύεται το κέρδος που δημιουργείται από κάθε μονάδα προϊόντος που πωλείται. Απλός.
Με όλα τα δεδομένα στον πίνακα, το ερώτημα που κάνουμε στον εαυτό μας είναι το εξής: Πώς να μάθετε τον βέλτιστο συνδυασμό προϊόντων που πρόκειται να κατασκευαστούν λαμβάνοντας υπόψη την περιορισμένη ποσότητα πρώτων υλών; Έτσι πρέπει να προχωρήσουμε:
- Αρχικά, πηγαίνουμε στη γραμμή εργαλείων και έχουμε πρόσβαση Διαλύτης (Από ημερομηνία, ομάδες Ανάλυση).
- Στη συνέχεια επιλέγουμε το κύτταρο στόχο (H8) και, στον πίνακα, επιλέγουμε την επιλογή "Μέγιστη" και στο κουτί Αλλαγή των μεταβλητών κελιών γράφουμε στην περίπτωσή μας, C10:E10.
- Προσθέτουμε περιορισμούς πατώντας το κουμπί "Προσθήκη": Στο αναφορά κελιού H5:H7, δηλαδή η περιοχή κελιών για την οποία θέλετε να περιορίσετε την τιμή. και στο Περιορισμός F5:F7.
- Τέλος, πατάμε το κουμπί "Λύσει" έτσι ώστε τα αποτελέσματα να εμφανίζονται στα κελιά της σειράς 10.
Αυτό που αναφέραμε είναι ένα απλό παράδειγμα. Μια περίπτωση που παρουσιάστηκε για να δείξει λίγο πολύ τη χρησιμότητα και τη λειτουργία αυτού του εργαλείου. Στην πραγματικότητα, με το Solver μπορείτε να εκτελέσετε πολύ πιο περίπλοκες λειτουργίες. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο είναι τόσο ενδιαφέρον για εταιρείες και επαγγελματίες που χειρίζονται μεγάλους όγκους δεδομένων.
Αλγόριθμοι που χρησιμοποιούνται από το Solver
Το Solver λειτουργεί με τρεις διαφορετικούς αλγόριθμους ή μεθόδους επίλυσης, τους οποίους ο χρήστης μπορεί να επιλέξει μέσω του πλαισίου διαλόγου. Παράμετροι επίλυσης. Έχουν ως εξής:
- LP Simplex, για επίλυση γραμμικών προβλημάτων.
- Εξέλιξη, για την επίλυση άλυτων προβλημάτων.
- Γενικευμένη μειωμένη κλίση (GRG) Μη γραμμική, ενδείκνυται για την επίλυση εξομαλυνόμενων μη γραμμικών προβλημάτων.
Μπορείτε να επιλέξετε τη μία ή την άλλη μέθοδο από το κουμπί Επιλογές στο πλαίσιο διαλόγου Παράμετροι επίλυσης. Αργότερα, είναι δυνατή η αποθήκευση των διαφορετικών αποτελεσμάτων που λαμβάνονται μέσω του Solver σε διαφορετικά υπολογιστικά φύλλα. Κάθε ένα από αυτά μπορεί να περιέχει τις δικές του επιλογές Επίλυσης, τις οποίες θα συμβουλευτείτε αργότερα. Είναι επίσης δυνατό, ακόμη και συνιστάται, να ορίσετε περισσότερα από ένα προβλήματα σε ένα υπολογιστικό φύλλο χρησιμοποιώντας τις επιλογές Φόρτωση/Αποθήκευση και έτσι να αποθηκεύσετε τα προβλήματα μεμονωμένα.